Mjúkir líkamshlutar eru nánast aldrei varðveittir

Ef steinrunaferlið var einfaldlega greftrun yfir tíma, þá er erfitt að ímynda sér að mjúku líkamshlutarnir hvaða dýrs sem er myndu varðveitast. Hugmynd sem sett er fram í bókinni The Complete Guide To Rocks and Minerals:

Flestir steingervingar eru skeljar eða einangruð bein. Heilar beinagrindur eru sjaldgæfar og mjúkir líkamshlutir eru nánast aldrei varðveittir. (The Complete Guide To Rocks and Minerals: John Farndon, Anness Publishing, 2006, bls. 37).

Rotnun er svo hröð að það er gríðarlega erfitt að finna aðstæður í náttúrunni í dag þar sem mjúkir hlutar rotna ekki næstum samstundis af örverum. Umhverfið verður nauðsynlega að vera án súrefnis og hafa lágt hitastig til að komast hjá rotnun. Það vekur furðu, en hvað finnum við í steingervingaskránni um víðan heim?

Það eru fáar lífverur í heiminum sem eru mýkri en marglytta, en jafnvel þær er hægt að finna varðveitta í steingervingaskránni. Rannsakandi James W. Hagadorn sagði, „Það er eitthvað þarna sem við ekki skiljum“:

‚Þegar fólk finnur T-rex, finnst mér það ekki svo spennandi, vegna þess að T-rex hefur bein og tennur – sem steingervist mjög auðveldlega,‘ segir Hagadorn. ‚En að varðveita marglyttu, það er erfitt, vegna þess að hún hefur enga harða hluta. Það er eitthvað þarna sem við ekki skiljum.‘ (Impressions of Ancient Jellyfish, Lisa M. Pinsker, Geotimes Web Extra, 30. janúar 2002).

Aðrir mjúkir líkamshlutar eru varðveittir í steingervingaskránni, sem skorar á falskenninguna um steingervinga frá nútíma vísindum, en eitt tilfelli sker úr – egg.

Eitt af því sem mest kom á óvart úr rannsókn okkar á steingervingum, var hinn næstum algeri skortur á skilningi á steinrunaferlinu sem steingervingafræðingar sýna. Það var furðulegt að sjá að jafnvel einföldustu grundvallar spurningu var ósvarað, þó svo að rannsakendur þóttust skilja ferlið. Rotin egg er eitt slíkt dæmi, sem margir hafa sjálfir komist í snertingu við. Þegar egg klekur ekki, verður rotnandi innihaldið fæði fyrir heilan her örvera sem skilur út gasi af vetnissúlfíði, sem endar í vel þekktri lykt fúleggs. Þetta leiðir til einfaldrar grundvallar spurningar:

Svarið er: Það gerist ekki í dag.

Til eru þúsundir steingervða risaeðlueggja nær alls staðar úr heiminum. Myndin hér að ofan sýnir þrjár tegundir steingervða risaeðlueggja, tvær þeirra eru harðar en ein þeirra, ófullþroska Citipati eggið, er að hluta til holt að innan og er með athyglisvert fóstur innan í. Hluti eggs með agat eintakið er einstakt að því leytinu til, að það sýnir kristöllun innan í steingervðu eggi. Hægt er að sjá þrjá auðkennandi hluti. Dökka svæðið er allt sem eftir er af ytri skelinni, ávali grái endinn er kristallaður innri hluti eggsins, eggjarauðan og eggjahvítan. Hvítleita röndin sýnir snertiflötinn þar sem skelin og himnan mættust.

Vissulega eru egg nokkur af viðkvæmustu hlutum náttúrunnar og það er undravert að svo mörg steingervðust. Eggjarauðan sem nú er steinn, er án útskýringa í nútíma vísindum, en er sterk sönnun fyrir vaþrývarma allsherjar flóðsins.

Hvað gerist í raun þegar hlutir deyja?

Hvað gerist í raun þegar hlutir deyja? Verður sumt af leifum lífvera að steingervingum? Nei, þeir rotna  niður í afgangsefni byggt á kolefni og í önnur efni. Steingervingar eru fundnir á eða nálægt yfirborði jarðar, víða um heim. Ef dýr og plöntur geta umbreyst í steingervinga einfaldlega með greftrun og tíma, þá ætti þau að finnast um allan heim í miðjum ferli til að steingervast. Hins vegar hefur enginn steingervingafræðingur nokkurn tímann sýnt að þetta ferli gerist í náttúrunni.

Goðsögnin um steinruna

Steinruni er ferli sem umbreytir upprunalegu efni í stein eða í hart og grýtt efni. Í falskenningunni um hringrás bergs var sýnt að hefðbundin jarðfræði getur ekki sýnt hvernig langflestir steinar raunverulega myndast. Vegna þess að flestir steingervingar urðu að steinum í gegnum steinruna, eru steingervingafræðingar ófærir um að skilja uppruna steingervinga, enda þekkja þeir ekki uppruna steina.

Þessi kafli mun sýna að nútíma vísindi hafa ekki skilið steinruna- eða steingervingaferlið. Ef þau hefðu skilið það, væri löngu búið að sýna steinrunaferlið.

Sérfræðingar í steingervingum þurftu að horfast í augu við fjölda erfiðleika þegar þeir reyndu að koma með kenningu um steinruna. Eitt tilvik kemur fram í skilgreiningunni í orðinu steingervingur í bókinni The Facts on File Dictionary of Biology:

Leifar af löngu dauðum dýrum og plöntum, eða för eftir þau í steinum. Flestir steingervingar eru af hörðum beinefnum vegna þess að mjúkir vefir og líffæri rotna burt mjög fljótt. Ólífræn sölt úr nærliggjandi steinum skipta smám saman út hörðu lífrænu efni sem virkar sem mót í ferli sem kallast steinruni. Einnig leysist lífræna efnið upp og skilur eftir far eða lögun í umliggjandi steinum. (The Facts on File Dictionary of Biology: Robert Hine, þriðja útgáfa, Market House Books, 1999, bls. 128).

Á meðan það er rétt að mjúkir vefir og líffæri rotna mjög fljótt, þá inniheldur þessi skilgreining á steingervingum „sölt“ sem skipta út „hörðu“ lífrænu efni. Hins vegar er mikið efni sem er skipt út ekki „hart“ (t.d. fjaðrir og marglittur) og eru flestir steingervingar byggðir á kvarsi en koma ekki frá „söltum“. Langflestir steingervingar eru ekki „för“, heldur hin raunverulega lífræna planta eða hluti úr dýri sem umbreyttist eða steingervðist. The Facts on File Dictionary gerði enga tilraun til að útskýra hvernig leifar af lífverum steingervðust, líklega vegna þess höfundurinn skildi ekki ferlið.

Vísindamenn geta ekki útskýrt eða skilið steingervingaferlið vegna þess að þeir hafa aldrei fylgst með því. Jafnvel hinn virti sérfræðingur í tímatali byggt á talningu árhringja í trjám, Mike Baillie, gerði sér ekki grein fyrir því hvernig steingervt tré myndaðist. Hann gerði ranglega ráð fyrir því að ef viðurinn úr eikartré hefði geymst í jörðinni, myndi hann „að lokum steingervast í brúnkol eða kol eftir milljónir ára“:

Á síðari hluta sjöunda áratugs síðustu aldar, var miklu samansafni af náttúrulega varðveittum fornlífverum tekið úr mómýrum, mýrum og árfarvegum. Þetta kallast ‚fornlífverur‘ vegna þess að ef þær hefðu verið skildar eftir í jörðinni, myndu þær að lokum steingervast í brúnkol eða kol eftir milljónir ára. (Exodus to Arthur, Catastrophic Encounters with Comets: Mike Baillie, B.T. Batsford Ltd, London, 2000, bls. 27).

Einnig er litið á kol sem steingerving, en vegsummerki kols í kaflanum um líkanið um allsherjar flóðið sýndi að viður verður ekki að kol með því einu að vera skilið eftir í jörðinni, alveg sama hversu lengi hann er þar. Það þarf töluvert hátt hitastig og háan þrýsting (og vanalega saltlausn), umhverfisþætti sem ekki eru til staðar á jörðinni í dag (sjá undirkafla 8.11).

Í tímaritinu Rock & Gem er önnur tilraun til að útskýra hvernig steinruni gerist:

Þegar planta og dýr tímabilsins deyja, sökkva leifarnar inn í saltlausn og kísilrunna leðju úr silti og sandi. Súrefni var að mestu leyti útilokað. Litlar uppleystar kísilagnir unnu sig inn í frumubyggingu viðsins. Og ef aðstæður voru nákvæmlega réttar, hófst steinruninn…

Afurð þessa ferlis liggur grafið djúpt í mörg milljón ár. Loks, þegar loftslag breyttist, leystust nokkrir stórir steingervingar úr útlegðinni neðanjarðar og komu upp á yfirborðið á ný. (The Petrified Forest, Gerry Blair, Rock & Gem, sept. 1992, bls. 54).

Svarið er: Hvergi.

Í dag er hvergi nein kísilrunnin saltleðja af neinu ráði, einkum ekki nóg til að dekka heilan skóg. „Nákvæmlega réttu“ aðstæðurnar eru heldur ekki til í dag og ekki einn einasti steingervingafræðingur í heiminum getur bent á skóg, né heldur á eitt tré, sem er að steingervast með kísilríku saltvatni. En samt sem áður er hægt að finna steingervð tré alls staðar í Bandaríkjunum og næstum í öllum löndum í heiminum í dag.

Greinin segir aldrei neitt um ‚hvernig‘ kísill vann „sig inn í frumubyggingu viðsins.“ Greinilega gerist það bara, „ef aðstæður [eru] nákvæmlega réttar.“ Steingervingafræðingar róa samstarfsmenn sína með því að segja að við getum í raun ekki skilið ferlið, enda tæki það „milljónir ára.“

Grein í National Geographic lýsir dauðagildru risaeðlu:

Ef til vill lokkaði öskur deyjandi dýrs risaeðluna í gildruna. Eða kannski var það lyktin af rotnandi fiski. Hver svo sem tálbeitan var, um leið og rándýrið var lokkað inn í leðjuholuna, gleymdi það fljótlega bráðina sína. Það spriklaði til einskis í leðjunni í langan tíma, en fætur þess náðu ekki til botns. Dauðadæmt beið dýrið smám saman örlaga sinna og tók varnarlaust dauða sínum, en þó ekki áður en baráttan laðaði annað rándýr í holuna, sem hélt hringrás dauðagildrunnar gangandi. Að lokum varð leðjan að steini, sem gróf fórnarlömb sín, staflaði þeim eitt af öðru upp, í 160 milljón ár. (The Real Jurassic Park, Peter Gwin, National Geographic, júlí 2008, bls. 106).

Það eru nokkrir alvarlegir gallar í þessari sögu: í fyrsta lagi, hvernig varð leðjan að lokum að steini? Hvergi í heiminum í dag geta jarðfræðingar bent á stað þar sem stór svæði af leðju eru að verða að steini – það bara gerist hvergi í dag! Það er mikilvægt að koma auga á þetta vegna þess að steingervingar risaeðla þekja stórar víðáttur, svæði sem ná yfir mörg hundruð ferkílómetra.

Annað vandamál með kenninguna um „dauðagildruna“ er hinn mikli tími. 160 milljón ára tímabilið vinnur í raun sterklega á móti goðsögninni um dauðagildru. Rannsakendur höfðu greinilega ekki hugsað til enda afleiðingar 160 milljón ára tímabilsins sem nútíma jarðfræðingar trúa að sjór hafi flætt meginlöndin nokkrum sinnum. Dýr og landslag myndu breytast í miklum mæli á eftir næsta tímabili. Standa jarðlögin þar sem risaeðlur finnast fyrir þessi margvíslegu umhverfisástönd, en einnig dýrin og plöntulífið sem ætti að vera bersýnilegt á þessum tímabilum flæðandi sjávar hvað eftir annað? Það gera þau ekki.

Árið 1998 gaf National Academy of Science (Vísindaakademía Bandaríkjanna) út bókina Teaching About Evolution and the Nature of Science. Hún innihélt nokkrar goðsagnir um myndun setbergs, þar á meðal „löng tímabil“ og „þrýstingur setsins.“ Hvorugt þessa getur myndað stein:

Hugsið ykkur á með uppsprettu í fjöllunum. Þegar vatnið hreyfist niður eftir, veðrar það hlíðar fjallanna. Örlítil korn sem veðrunin framkallar, kallað silt, er hægt að flytja hlutfallslega auðveldlega. Þegar áin nær flatlendi, stöðuvatni eða sjóinn, sekkur efnið sem vatnið flutti – sem oft nær mikilli þykkt eftir langan tíma. Þrýstingur setsins að ofan getur valdið undirliggjandi seti til að harðna í ‚setberg‘.

Áin getur borið annað en silt, sand og steina. Hörð efni úr lífverum eins og bein og tennur úr dýrum geta einnig borist. Einnig setjast þessi með siltinu, sandinum og steinunum. Undir vissum kringumstæðum gangast þessar leifar úr lífverum undir efnaskiptum þar sem upphaflegu efni er skipt út fyrir sameindunum sem mynda stein. Á þennan hátt steingervist (breytist í stein) leifar lífrænna hluta, sem gefa okkur vísbendingar um fornt líf sem vísindamenn rannsaka. (Teaching About Evolution and the Nature of Science).

Hverjar eru hinar sérstöku kringumstæður sem væntanlega valda lífverum til að gangast „undir efnaskiptum“ til að verða að steini? Okkur er hvergi sagt um það í útgefnum verkum National Academy of Science og það er hvergi sýnt í nútíma vísindum. Ferli efnaskipta er áfram leyndardómur.

Ekki tóku jarðfræðingar og steingervingafræðingar eftir vaþrývarma uppruna kvars steina og steingervinga, jafnvel eftir að tæknifræðingar uppgötvuðu ferlið upp úr árið 1950. Þrátt fyrir aðgengi réttrar þekkingar, haldast rangar hugmyndir. Eitt gott dæmi um algengustu röngu útskýringu á því hvernig steingervð tré úr kvars steinum mynduðust, kemur úr opinberu korti og leiðarvísi frá þjóðgarðinum Steingervð tré í Arizona:

Háu trén – Araucarioxylon, Woodworthia og Schilderia – féllu og skoluðust af vatnríkum ám í flæðiland. Silt, leðja og gosaska þöktu trjábolina. Þetta teppi kom í veg fyrir súrefni og hægðu á rotnun trjábolanna. Jafnt og þétt seytlaði kísilríkt grunnvatn í gegnum trjábolina og skipti upprunalegu trjávefina smám saman út fyrir kísilbotnfall. Þegar ferlið hélt áfram, kristallaðist kísillinn í kvars og trjábolirnir voru varðveittir sem steingervt tré. (Petrified Forest Official Map and Guide, National Park Arizona, GPO 2001).

Það eru þó nokkrar rangar forsendur í þessari grein. Meðal hitastig og þrýstingur á yfirborði jarðar gefur ekki mikið meiri kísilmettun en 6 parta úr milljón í venjulegu grunnvatni. Í svo litlu magni gætu aðeins smásæir kvars kristallar myndast, sem væru ekki einu sinni nægilega stórir til að líma saman silt og sandkorn í stein. Það er vissulega ekki nóg til að mynda stór steingervð tré.

Magn grunnvatns eða lengd tímans sem það tekur fyrir vatn að flæða í gegnum set sem umlykur tré er ekki mikilvægt ef grunnvatnið er ekki ofurmettað með kísil. Töluvert magn af uppleystum kísil verður að vera til staðar til þess að mynda kvars kristalla á stærð við tré, og slíkt getur einungis gerst ef vatnið er með hátt hitastig. Hveravatn sem er mettað með kísil er til á nokkrum stöðum í heiminum í dag, en þessir hverir eru ekki að framleiða kvars kristalla vegna þess að það vantar hinn mikilvæga þátt þrýsting. Í staðinn framkalla þeir mjúka kísilsteind, hverahrúður. Hátt hitastig og hár þrýstingur er bráðnauðsynlegt til að kvars geti vaxið.

Svarið er: Hvergi á meginlöndunum.

Eini staðurinn á jörðinni í dag þar sem slíkt umhverfi fyrirfinnst er á botni sjávar þar sem vaþrývarma strókar eru að flæða. Þar myndast steinar í dag sem innihalda málmgrýti, og það í umhverfi sem er svipað því og í allsherjar flóðinu. Án þessarar þekkingar hafa vísindamenn ekkert annað en ímyndunarafl sitt til að útskýra hvernig steingervingar myndast.

Einn jarðfræðingur sagði frá hugmyndaríkum leiðum sem steinruni „getur gerst“:

Í hinum ströngum skilningi hins vegar, vísa steingervingar í steinrunin bein, skeljar og plöntur.

Innan nokkra vikna eftir dauðann, hefja hræætur og bakteríur venjulega niðurbrot og endurvinnslu á líkamsvefjum. Til þess að koma í veg fyrir þetta og enda með steingerðan steingerving, þá þurfa vefirnir að vera grafnir skjótt í seti. Það eru nokkrar leiðir til að þetta geti gerst: eldgos, furðulegt flóð, jarðskjálfti, tekinn sem bráð í bæli dýrs – eða hvaðeina sem leiðir til þess að hluti eða allur líkami hylst snögglega frá venjulegu rotnunarferli. Eftir nægilegan tíma getur vatn síðan skolað steindir úr beinum og leyft öðrum til að setjast þar, sem breytir leifarnar í stein. (Bones, Rocks and Stars, The Science of When Things Happened: Chris Turney, Macmillan, 2006, bls. 120).

Hugmyndaríkar leiðir til að grafa lífrænt efni, hulið frá venjulegri rotnun og breytist að lokum í stein – ef nægilegur tími er gefinn. Þó svo að það virðist sannfærandi, styðja athuganir þetta? Grafa jarðskjálftar plöntur og dýr þannig að þau geta ekki rotnað, eða rotnar dýr ekki sem eru tekin sem bráð í bæli dýrs? Kannski mögulegt, en það er ekki það sem rannsakendur sjá. Enn fremur eru steingervingar venjulega ekki tengdir eldgosasvæðum. Í öllum þessum kringumstæðum sem lagðar voru til, ætti fyrir löngu að vera til vísbendingar um steinruna í vinnslu í dag, en þær eru ekki til.

Það eru engir steinrunar í gangi í kringum Saint Helens fjallsins, né í kringum önnur söguleg eldgos. Jarðfræðingurinn hafði í einu rétt fyrir sér, sem raunverulegar athuganir styðja. Hann lagði til að steingervingar gætu myndast eftir að hafa verið grafnir í „furðulegu flóði.“ Það sem hann vissi ekki, var hinn hlutinn, eða vaþrývarma ferlið, en einnig að furðulega flóðið gerðist aðeins fyrir fjögur þúsund árum síðan.

Fyrir utan vísindafjarveruna í milljónir ára steinruna, þá er algengasta goðsögnin um steingervinga kenningin um útskolun. Útskolun á að hafa gerst í seti þegar vatn síast í gegnum jarðveginn sem tekur út steindir í lífræna efninu og skiptir því út fyrir aðrar uppleystar steindir í vatninu. Í síðustu tilvitnuninni leggur hinn hikandi jarðfræðingur til að vatn „getur … skolað steindir úr beinum og leyft öðrum til að setjast þar, sem breytir leifarnar í stein,“ en gefur þó engan annan kost. Þó svo að hægt sé að fylgjast með útskolun og flutningur steinda í heiminum í kringum okkur, þá getur útskolunin ekki búið til kvars kristallaða steingervinga svo sem steingervð tré.

Myndin hér að ofan sýnir einstaklega sérstakt eintak af steingervðu tré. Ljóslituðu árhringirnir eru mjög greinilegir í ótrúlegum smáatriðum. Miðjan er hreinn kvars, á meðan börkurinn á ytri hlutanum er miklu mýkri. Útlit trésins viðhélst og sýnir jafnvel hvar það hafði brotnað. Það er ekkert kalsíumkarbónat sýnilegt, hvorki að innan né að utan í þessum steini, sem er furðulegt ef grunnvatn hefði ‚skolað út‘ efni og skipt því út fyrir önnur efni. Það er engin útskýring á því hvernig regnvatn eða grunnvatn gæti hafa umbreytt þessu tré í stein. Greinilega hefur rannsókn jarðfræðinga og steingervingafræðinga á slíkum steinum ekki borið árangur, vegna þess að það er ómögulegt fyrir kvars kristalla að vaxa í slíkri stærð í því umhverfi sem þeir lýsa.

Það tæki heilar bækur til að útskýra þær óteljandi goðsagnir um steinruna, en það er aðeins eitt ferli sem inniheldur öll þau nauðsynlegu skref og þá umhverfisþætti sem eru þörf, sem hefur verið sannað, til að steinruna lífrænt efni (steingervt tré). En fyrst, áður en við skoðum þetta ferli, eru það nokkur atriði í viðbót um falskenninguna um steingervinga sem þarf að ræða, þar á meðal nokkur sérstök dæmi.

Falskenningin um steingervinga

Nútíma vísindi hafa vitað um steingervinga í aldaraðir, en skortur á vísdómi sem útskýrir hvernig þeir mynduðust hefur valdið því að vísindin hafa ekki skilið þá. Afleiðingin er sú að þeir eru enn leyndardómur fyrir marga, þar á meðal vísindamanna sem rannsaka þá. Í þessum undirkafla munum við kanna falskenninguna um myndun steingervinga sem inniheldur goðsögnina um steinruna sem venjulega er kennd í náttúrufræðitímum í skólum og í þjóðgörðum víða um heim.

Sumir af erfiðleikum steingervingafræðinnar og mannfræðinnar eru hinir óútskýrðu leyndardómar um hluti eins og varðveisla mjúkra líkamsvefi. Samhliða jarðfræðilegs tímakvarða jarðfræðinganna, hafa steingervingafræðingar þróað samhangandi röð steingervingalaga, en hún hefur enga stoð á staðreyndum. „Ráðagerðin“ var framkvæmd þannig að hægt var að ímynda sér fræðilega röð steingervingalaga.

Fyrir utan varðveislu hluta af lífverum í steini, finnum við spor gjörðir þeirra í setbergi. Þessi spor gætu verið áhugavert steingervt far eða spor sem sýnir gersamlega nýja samstæðu leyndardóma og ósvaraðra spurninga.

Byrjum á falskenningunni um steingervinga með áhugaverðri sögu um dreng sem heitir Perry. Þegar hann var í 5. bekk, kom dag einn 10 ára gamli Perry heim úr skóla til að sýna pabba sínum vinnubókina sína í náttúrufræði, þar sem þessi setning stóð:

Flestir steingervingar myndast þegar lífverur deyja og sökkva til botns í fljóti, í sjónum eða í díki.

Perry hafði margoft verið með fjölskyldu sinni í ferðalögum til að leita að steingervingum. Perry, sem er forvitinn að eðlisfari, spurði þessara einföldu spurninga:

Foreldrar eru náttúrulega mjög hrifnir af því að sjá börnin sín í leit að sannleika með því að spyrja réttra spurninga. Þau töluðu saman um steingervinga sem þau höfðu fundið í náttúrunni, einkum um steingervð tré. Slíkir steingervingar eru steinar fullir af steindum og Perry gat ekki skilið hvernig plöntur eða dýr gætu orðið að steini einfaldlega með því að sökkva í jörðina. Perry var ekki einn um þetta, enda hafa margir sérfræðingar tjáð sig um hið sama.

Perry hafði verið innan um náttúruna nógu lengi til að vita hvað verður um plöntur og dýr þegar þau eru grafin, og hann vissi að þau myndu rotna löngu áður en þau gætu orðið að steinum. Pabbi hans útskýrði að stundum gæti plantan eða dýrið verið grafið nógu djúpt til að hindra rotnun frá örverum vegna kuldans eða skorts á súrefni, það væri sjaldgæft en mögulegt. Hann útskýrði enn fremur að vísindamenn halda að regnvatn síast í gegnum jarðveginn þar sem lífveran var grafin í, sem veldur því að hún breytist í stein með tímanum.

Perry fannst ferlið alls ekki gefa neitt vit og pabbi hans var sammála honum. Þegar þeir héldu áfram að ræða steingervingaferli nútíma vísinda, fundu þeir eina góða ástæðu fyrir því að kenningin gaf ekkert vit. Í raun er spurningin sem þeir komu með, kjarni vandamálsins um uppruna steingervinga:

Kennari Perrys gat ekki svarað þessari grundvallar spurningu, né getur nokkur nútíma vísindamaður í dag! Hvers vegna er þetta – ef steingervingar myndast þegar dauðar lífverur eru grafnar, þá ættum við að finna steingervinga í ferli til að myndast út um allan heim!

Þessu áhyggjuvaldandi smáatriði er hunsað í vísindasamfélaginu, vandamál sem við munum kanna síðar. Í vinnubók Perrys stendur: „Flestir steingervingar finnast í setbergi“ og að „þykk lög setbergs mynda veggi Miklagils“, sem gefur þannig í skyn að steingervingar ættu að finnast í miklum mæli í veggjum Miklagils, sem er algeng og oft endurtekin fullyrðing en þó eru alvarlegar veilur í henni.

Steingervingar tengja vísindi við skemmtun

Engin vísindagrein sameinar jafn vel áþreifanlega uppgötvun á jarðfræði, líffræði og sögu eins og steingervingafræðin gerir. Reynslan margfaldar skilning okkar ef við þekkjum hinn sanna uppruna steingervinga. Tilgangur næstu færslna er einmitt að auka þessa þekkingu.

Fyrir flesta kallar orðið ‚steingervingur‘ fram hugsanir um risaeðlur. Risaeðlur, eða ‚skelfilegar eðlur‘, hafa svo sannarlega fangað hugi ungra sem aldna, en af sama skapi vísindamanna. Þrátt fyrir að vera alkunnugir, eru steingervingar risaeðla nokkuð sjaldgæfir. Langflestir steingervingar eru af plöntum, eins og steingervð tré, og ættu þeir að vera rannsakaðir mest.

Eitt vandamál sem steingervingafræðin hefur, er að enginn í dag er raunverulega að íhuga þann möguleika að næstum allir náttúrulegir steingervingar mynduðust aðeins fyrir um 4000 árum síðan í allsherjar flóði á heimsvísu. En í þess stað eru rannsóknarsjóðir eyrnarmerktir rannsakendum sem nota ímyndunarafl sitt til að finna upp leiðir þar sem dýr eiga að hafa lifað fyrir milljónum árum síðan. En sönn vísindi krefjast tilrauna með raunverulegum athugunum og slíkar tilraunir eiga að geta verið endurteknar, og þær verða að útskýra náttúruna á réttan hátt ásamt háttum hennar, áður en þær kenningar sem tilraunirnar eru byggðar á geta verið lýstar yfir sem réttar. Þetta er tilgangur steingervingalíkansins.

Faðir steingervingafræðinnar

Vísindarannsóknir á steingervingum er svið sem kallast steingervingafræði og Georges Cuvier (1769-1832) setti hana á stofn ásamt fagsviðinu samanburðar líffærafræði. Í dag er hann þekktur sem faðir steingervingafræðinnar, en víðtækar rannsóknir hans og athuganir gáfu honum mikla virðingu meðal starfsfélaga sinna. Hinn virti náttúrufræðingur 19. aldar var einnig með reynslu í jarðfræði og gaf mikið út um þetta efni. Hann leit á allsherjar flóðið sem „síðustu náttúrhamfarirnar“ og að steingervingarnir sem hann rannsakaði væru bein sönnun fyrir því:

Í staðinn fyrir að túlka þetta sem sönnun fyrir þróun, þá trúði Cuvier því að dýr pössuðu við búsvæði sitt svo nákvæmlega, að þau gátu ekki lifað breytingar á umhverfi sínu af. Hann lagði til að hamfarir eins og flóð hafi herjað á jörðina öðru hverju. Síðustu náttúruhamfarirnar trúði Cuvier að hafi verið flóð sem lýst er í 1. Mósebók í Biblíunni. Þessar hamfarir ollu fjöldaútrýmingu í dýraríkinu. (100 Scientists Who Shaped World History: John Hudson Tiner, Bluewood Books, 2000, bls. 40).

Það er gaman að taka eftir því að Cuvier var uppi áður en þróunarkenning Darwins var birt, á tíma þar sem ekki var litið á steingervinga í gegnum röng gleraugu jarðfræðilegs tíma. Steingervingar stóðu sjálfstætt fyrir því sem þeir voru, án rangra kenninga til að rangfæra uppruna sinn.

Cuvier kynnti ritgerð árið 1796 um bæði lifandi fíla og steingervinga þeirra, sem sýndi að steingervðir fílar væru af annarri tegund sem höfðu útrýmst. Þetta var mikilvæg uppgötvun, vegna þess á þeim tíma trúðu fræðimenn því að engin tegund hafi útrýmst. Þetta leiddi til þess að Cuvier varð að stuðningmanni náttúruhamfara og að nokkrar slíkar hafi átt sér stað í sögu jarðarinnar, með hamfarir Nóaflóðsins sem mest áberandi þeirra.

Jean-Baptiste Lamarck var samtíðarmaður Cuviers en þessir tveir rökræddu harðlega kenninguna um hægfara þróun. Cuvier myndi reiða sig á gríðalega miklu reynslu sína með steingervinga á skrá, sem sýndu að steingervingar breyttust ekki hægt og rólega úr einu formi í annað og að steingervingar sem fundust í Egyptalandi höfðu ekki breyst á neinn hátt í samanburði við sömu tegund í dag. Þó svo að hugmyndum Lamarcks um þróun tókst ekki að flæma burt yfirsterkari hugmyndum Cuviers á braut, en þessar voru grundvallaðar á steingervingum, varaði vinnuframlag og áhrif Cuviers aðeins í um það bil tvo áratugi í viðbót.

Stuttu eftir að Cuvier dó, tók Charles Darwin upp kenningu Lamarcks um þróun og útvíkkaði hana með útgáfu á bók sinni Uppruni tegundanna árið 1859.

Ástæðan einmitt fyrir því að steingervingar haldast á huldu í svo miklum leyndardómi er sú staðreynd að uppruni þeirra hefur enn ekki verið skilinn. Þróunarkenningin rændi fræðunum um steingervinga með því að láta rannsakendur trúa því að það tók bæði steina og steingervinga milljónir ára til að myndast. Þessi trú kæfði rannsóknir á myndun steingervinga í áratugi og skildi eftir margar ósvaraðar spurningar.

Steingervingar skilgreindir

Rétt skilgreining á steingervingi segir ekki einungis hvað steingervingur er, heldur einnig hvernig hann myndaðist. Sagt á einfaldan hátt, steingervingur er steinn, en skilgreiningin á honum er ekki fullnuð ef við skiljum ekki hvernig sá steinn myndaðist.

Steingervingar eru stórkostleg vísindaleg fyrirbæri sem bæði ungir og aldnir kunna að meta. Þeir eru áþreifanlegir sem gerir þá auðvelda til að meðhöndla sjálfur. Til að skilja líffræðilegan og jarðfræðilegan bakgrunn okkar, þá verðum við að skilja steingervinga, en eitt af fyrstu vandamálunum sem við horfumst í augu við er röng skilgreining á þeim. Til dæmis er skilgreiningin á steingervingi þessi í bókinni The Handy Science Answer Book:

Steingervingar eru leifar af dýrum eða plöntum sem voru varðveitt í steini fyrir hina skráðu sögu. (The Handy Science Answer Book: Compiled by the Science and Technology Department of the Carnegie Library of Pittsburgh, 1997, bls. 128).

Allt í lagi, steingervingar eru leifar af lífverum sem eru varðveittar í steini, en eins og sýnt hefur verið, hefur tíminn „fyrir hina skráðu sögu“ ekki við neinu að styðjast vísindalega. Goðsögnin um ‚forsögulegan tíma‘ mun vera umræðuefni síðar, en vegna þess að nútíma vísindi trúir því að steinar séu milljónir ára gamlir, og vegna þess að steingervingar eru steinar, þá gera nútíma vísindamenn náttúrulega ráð fyrir því að steingervingar séu líka milljónir ára gamlir.

Skilgreiningin á steingervingi í alfræðiorðabókinni McGraw-Hill Concise Encyclopedia of Science & Technology tengir aldur steingervinga við óratíma hinnar „jarðfræðilegu fortíðar“:

Leifar og ummerki – eins og höfuðkúpur, vefir úr dýrum, fótspor og slóðir – lífvera sem varðveist hafa úr hinni jarðfræðilegri fortíð. (McGraw-Hill Concise Encyclopedia of Science & Technology – fjórða útgáfa: Sybil P. Parker ritstj., Lakeside Press, 1998, bls. 829).

Þetta er gömul hugmyndafræði í nútíma vísindum. Kennslubók frá árinu 1901 vísar í hugmyndina um gamlan aldur:

Sérhvert dýr á uppruna sinn langt aftur í hina jarðfræðilegu fortíð. (Lessons in Physical Geography: Charles R. Dryer, American Book Company, 1901, bls. 365).

Ranga hugmyndin um að hin jarðfræðilega fortíð sé gríðarlega langt tímaskeið, er títt umfjöllunarefni um gjörvallan vísindaheim í dag, en hún fylgdi á eftir annarri kenningu frá miðri 19. öld sem er mjög vinsæl í dag. Ranga hugmyndafræðin um óratíma er uppfinning til að styðja við þróunarkenninguna. Nýr hópur þróunarsinna reis á tímum Charles Darwin og þurftu þeir óratíma til að styðja við nýju kenninguna. Rannsakendur þróuðu fjöldan allan af hugmyndaríkum og fræðilegum gangvirkum til að setja á stofn hinn ‚gamla‘ aldur jarðarinnar. Hugmyndir þeirra hafa verið sýndar áður í færslu (sjá Tafla yfir sögu aldursákvörðunar) sem voru kenningar um gangvirki sjávarmáls, hitastigs, eðlisfræði sporbrautar, efnafræði sjávar, rofs & sets og geislavirknis. Öllum var síðar hafnað vegna þess að þeir gátu ekki aldursákvarðað jörðina og landslag hennar rétt.

Menn verða að viðurkenna að sérhver skilgreining á steingervingi sem inniheldur langt jarðfræðilegt tímaskeið er villandi vegna þess að það eru ekki til skráðar sannanir á löngum tímaskeiðum. Báðar áðurnefndu skilgreiningar á steingervingum eru rangar sökum yfirlýsingarinnar um tíma, en það er auk þess annar mikilvægur þáttur sem vantar í skilgreiningunni:

Vísindin geta aðeins lýst hvað steingervingar eru vegna þess að þau hafa aldrei nákvæmlega skilið hvernig steingervingar myndast. Svarið við því hvernig steingervingar myndast heldur áfram að vanta hjá rannsakendum í vísindum í dag. Steingervingalíkanið mun sýna réttu skilgreininguna á steingervingi sem verður að innihalda hvernig steingervingurinn myndaðist, og þar sem steingervingar eru með krystalbyggingu, eru sem sagt steindir, hljóta þeir að hafa orðið fyrir vaþrývarma skilyrðum. Gjörvallt yfirborð jarðarinnar varð fyrir slíku umhverfi aðeins einu sinni, á meðan allsherjar flóðið (AF) stóð yfir. Með þessari þekkingu getum við skilgreint steingervinga þannig:

Í hundruði ára hafa vísindamenn treyst á óvísindalegan aldur til að styðja við þá tálvon að enginn gæti nokkurn tímann búið til steingerving – vegna þess að þeir héldu að það þyrfti ‚milljónir‘ ára fyrir þá til að myndast! Þess vegna eyddu rannsakendur litlu púðri í tilraunum til að búa til steingervinga.

Hins vegar sýndi kaflinn um aldurslíkanið að jarðfræðilegi tímakvarðinn var ekkert annað en falskenning, þannig að nú er ástæða til að reyna að búa til steingervinga. Og þar sem steingervingar eru steinar og ef við vitum hvernig steinar eru búnir til líkt og í náttúrunni, þá ættum við að geta búið til steingervinga.

"Hentuga skeiðklukkan"

Hinn vel þekkti þróunarsinni Richard Dawkins sagði eitt sinn sögu í bók sinni The Blind Watchmaker og notaði skeiðklukku til að sýna á myndrænan hátt hvernig steinar eru aldursákvarðaðir:

Nýlega hafa framfarir í eðlisfræði gefið okkur aðferðir til að setja algildan aldur, í milljónum ára, á steinum og á þeim steingervingum sem þeir innihalda. Þessar aðferðir eru háðar þeirri staðreynd að ákveðin geislavirk frumefni hrörna á nákvæmlega þekktan hátt. Það er líkt og að nákvæmar örsmáar skeiðklukkur hafa á hagkvæman hátt verið innbyggðar í steinunum. Sérhver skeiðklukka var sett af stað í því augnabliki sem hún var sett niður. Allt sem steingervingafræðingarnir þurfa að gera, er að grafa upp og lesa tímann af skífunni. (The Blind Watchmaker, Why the evidence of evolution reveals a universe without design: Richard Dawkins, W. W. Norton & Company, 1987, bls. 226).

Þessi dásamlega saga lætur mann trúa því að allt sem sérfræðingar í tímatalsfræði jarðarinnar þurfa að gera, er að einfaldlega taka upp stein, setja hann í töfrabúnað sem aldursákvarðar með geislavirkum efnum og þá bíp, prentast út aldurinn! Þó svo að Dawkins langar að við trúum því að þetta sé svo einfalt, þá sagði Dalrymple að allir aldrar steina séu háðir „einstaklingsbundnum úrskurði“ þess sem er að leita að aldrinum. Reyndar er engin skeiðklukka í steinum með stafræna tölustafi sem segir okkur hversu gamall steinninn er.

Dæmi Dawkins hefði getað verið í lagi ef skeiðklukkan hefði verið grafin aðeins í tvö þrjú ár, en ef hún væri grafin í nokkur þúsund ár (hvað þá milljónir eða milljarðar ára), þá myndi hún ryðga og detta í sundur – alveg eins og aðferðir nútíma vísinda um aldursákvörðun með geislavirkum efnum hafa gert.

Þrátt fyrir æ meiri tækniframfarir og aukna möguleika á nákvæmum mælingum á samsætum frumefna, þá mun hin ranga kenning um uppruna á samsætum frumefna halda áfram að gefa okkur ónákvæma og ranga aldra.

Eins og gildir um allar vísindalegar kenningar – ef forspár kenningarinnar geta ekki verið prófaðar, skoðaðar og metnar á endurtekin hátt, þá er hún ógild. Ef aldursákvörðun þarfnast samráðs við sérfræðing í tímatalsfræði jarðarinnar sem gerir sinn eigin „einstaklingsbundinn úrskurð“ um það hver aldurinn skal vera, þá getur ekki verið neitt raunverulegt traust á þeim aldri og maður gæti átt von á því að slík vinnubrögð aldursákvörðunar mæti efasemdum meðal almennings.

Mörg önnur dæmi, meðal annars aldursákvörðun á þekktu sögulegu hrauni, sýna hversu gölluð samlíking Dawkins með skeiðklukkunni í raun er.

Aldur tunglsins

„Vita“ jarðfræðingar virkilega hver aldur tunglsteina sé? Grein í Scientific American um tunglið lætur mann halda að vísindamenn hafi algerlega leyst leyndóminn um aldur tunglsins:

Þökk sé sýni steina sem Apollo geimfarar söfnuðu, vita jarðfræðingar að árekstrargígar á nærhlið tunglsins mynduðust fyrir um 3,9 milljörðum árum síðan. (Back to the Moon?, Mark Alpert, Scientific American, janúar 2003, bls. 22).

Hvernig „vita“ jarðfræðingar að tunglsteinar séu 3,9 milljarðar ára gamlir? Hversu nákvæmur er 3,9 milljarðar ára aldur ef kenningin um uppruna tunglsins er gjörsamlega röng? Nútíma jarðfræðingar trúa því að tunglið hafi eitt sinn verið bráðinn steinn og að gígarnir hafi allir verið árekstur bráðnaðra steina – sem hvorugt er rétt, eins og útskýrt er í kaflanum um vatnsplánetulíkanið. Steinarnir sem Apollo geimförin komu með til jarðar voru ekki bráðnaðir steinar – en aldursákvörðun steinanna er byggt á rangri kenningu um að þeir hafi verið bráðnaðir!

Til að skilja hversu lítið hinn hefðbundni jarðfræðingur þekkir raunverulega til um aldursákvörðun steina, þá lesum við orð eins jarðfræðings sem skrifaði bók um landrek:

Hér höfum við greinilega gífurlega öfluga tækni til að aldursgreina steina, en við verðum að vera varkár í að bera saman mjög gamla steina þar sem mælióvissan er enn um 3 prósent þannig að, í versta falli, tveir steinar sem ákvarðaðir voru sem 2000 milljón ára gamlir, gæti munað um allt 120 milljónum ára. (Continental Drift: Don og Maureen Tarling, Doubleday & Company Inc., 1971, bls. 28).

Greinin staðhæfir að hin „gífurlega öfluga tækni til að aldursgreina steina“ hefur mælióvissu upp á aðeins „um 3 prósent“, en þó sýna raunverulegar aldursákvarðanir steina hundruði og jafnvel þúsundir prósentu frávik.

Sagt er frá aldri tunglsteina í vísindaritum eins og hann væri mjög nákvæmur, en sannleikanum er lýst af sérfræðingi í aldursgreiningu steina, Dalrymple, í bók sinni The Age of the Earth:

Aldrar sem fengnir eru með geislavirkum efnum fyrir tunglsteina hafa aðallega verið fengnir með vöxt ⁴⁰Ar/³⁹Ar aldursaðferðinni og með aðferð jafnaldurslínu Rb-Sr og Sm-Nd. Andstætt ⁴⁰Ar/³⁹Ar aðferðinni, sýndi hin hefðbundna K-Ar aðferðin sig til að vera gagnslítil fyrir tungltímamæli vegna þess að flestir tunglsteinar hafa orðið fyrir árekstrarhita og hafa glatað eitthvað af Ar. Afleiðingin er sú, að hefðbundnir K-Ar aldrar eru venjulega 1 Ga [milljarðar ár] eða yngri en ⁴⁰Ar/³⁹Ar, Rb-Sr og Sm-Nd aldrar fyrir sömu steina. Á meðan U-Th-Pb aðferðir eru reyndar gagnlegar fyrir rannsakendur á olíumyndandi ferlum og fyrir uppsetningu líkana fyrir þróun tunglsins, þá hafa þær sýnt sig vera ófærar til að skila beinan aldur á tunglsteinum, nema í sjaldgæfum kringumstæðum. (The Age of the Earth: G. Brent Dalrymple, Stanford University Press, 1991, bls. 225-226).

Hvers vegna hafa K-Ar aðferðin, sem er mest notaða aðferðin til aldursákvörðunar með geislavirkum efnum á steinum á jörðinni, og U-Th-Pb aðferðin (sú aðferð sem notuð var á gígnum í Arisónu til að aldursgreina jörðina) sýnt sig vera „gagnslítil“ eða „ófærar til að skila beinan aldur“? Svarið er frekar einfalt og hefur nokkuð sameiginlegt með þeirri ástæðu hvers vegna ekkert salt var fundið á tunglinu – kalín (K), úran (U), þórín (Th) og blý (Pb) eru lífsteinda frumefni sem fundin eru í málmgrýti sem myndast með örverum, aðallega á meðan allsherjar flóðið stóð yfir. Tunglið hefur engin höf líkt og þeim sem á jörðinni eru, né finnst þar líf, þannig að þessar lífsteindir, þar á meðal salt, mynduðust ekki á tunglinu.

Auk þess útskýrir þessi vísbending líka hvers vegna aðferðir aldursákvörðunar með hrörnun frumefna eru allar ógildar. Þar sem mikill meirihluti steinda sem hafa verið aldursákvarðaðir mynduðust í flóði, fyrir aðeins nokkur þúsund árum síðan en ekki úr bráðnuðu milljarða ára gömlum steini, þá eru aldrar úr aldursákvörðun með geislavirkum efnum merkingarlausar. Enn fremur voru næstum allir steinar sem komið var með frá tunglinu ekki glerkenndir og höfðu ekki „orðið fyrir árekstrarhita“, eins og Dalrymple hafði lagt til. Undirkafli 7.13, sem fjallar um vísbendingar um vatnstungl, útskýrir þetta og leiðréttir rangan gamlan aldur tunglsins.

Aldursdagskrá Dalrymples

G. Brent Dalrymple vann fyrir Jarðfræðistofnun Bandaríkjanna (USGS) í 31 ár og hjálpaði til við að leggja grunninn að flekakenningunni og lagði mikið af mörkum til rannsóknar á uppruna og aldur jarðarinnar og tunglsins. Árið 2003 hlaut Dalrymple þjóðarorðu vísindanna (sjá mynd), sem er í Bandaríkjunum æðsti heiður fyrir vísindaleg afrek. Þessi verðlaun eru veitt þeim sem gefa mikilvægt framlag til vísindanna á sviði eðlisfræði, líffræði, stærðfræði, verkfræði, félagsfræði eða atferlisvísinda.

Dalrymple gaf út 77 blaðsíðna bók árið 1982, Radiometric Dating, Geologic Time, And The Age Of The Earth: A Reply To „Scientific“ Creationism, sem innihélt yfirlýsingu um tilgang hans eða dagskrá:

Tilgangur þessa rits er að útskýra grundvallarreglur helstu aðferða aldursákvörðunar með geislavirkum efnum, til að sýna hvernig þær eru notaðar til að ákvarða aldur steina, til að sýna að þær gefa okkur áreiðanleg og mótsagnalaus aldursgögn ef þeim er beitt rétt, og renna stuttlega yfir sannanirnar fyrir aldri jarðarinnar og sólkerfisins. Ég mun einnig sýna að rökin sem notuð eru af stuðningsmönnum „vísindalegra“ sköpunarhyggju til að koma óorði á aldursákvörðun með geislavirkum efnum, séu án vísindalegra staðreynda. (Radiometric Dating, Geologic Time, And The Age Of The Earth: A Reply To „Scientific“ Creationism).

Bók Dalrymples kom sem svar þegar hann var beðinn um að vera með í teymi sem myndi vitna í réttarsal um sannleiksgildi þróunarkenningarinnar og skyldukennslu á henni í opinberum skólum.

Áratugi síðar, eða árið 1991, gaf Dalrymple út útvíkkaða útgáfu af bók sinni. 474 blaðsíðna bókin The Age of the Earth er heimild sem oft er vitnað í hér. Aftan á kápunni finnum við þennan texta:

The Age of the Earth er besti vitnisburðurinn fyrir hin vísindalegu rök að pláneta okkar er ekki þúsundir, né jafnvel milljónir, heldur milljarðar ára gömul. (The Age of the Earth: G. Brent Dalrymple, Stanford University Press, 1991, aftan á kápu).

The Age of the Earth varð síðar að biblíu sérfræðinga í tímatalsfræði jarðarinnar varðandi aldursákvörðun með geislavirkum efnum, enda vitnað meira í hana en í nokkra aðra heimild þegar fræðimenn og stuðningsmenn gamallar jarðar gefa út grein sem reynir að sanna að jörðin sé milljarðar ára gömul. Ef einhverjum langar að skoða þær sannanir sem vísindin hefur safnað til að sanna 4,5 milljarða ára aldur jarðarinnar – þá er þetta bókin.

Inngangurinn í bók Dalrymples gerir dagskrá hans um andstöðu sköpunarhyggju ljósa:

Loksins kom sú náttúruleg tregða, algeng flestra vísindamanna, að eyða einhverjum tíma í að fást við bull; kenningar ‚vísindalegra‘ sköpunarhyggju eru svo fjarstæðukenndar, að það virðist réttast að hunsa þær einfaldlega. (The Age of the Earth: G. Brent Dalrymple, Stanford University Press, 1991, bls. viii).

Það er mikilvægt að við leggjum opinskátt áherslu á þessa dagskrá til að hjálpa lesandanum að skilja hvöt Dalrymples á bak við rannsóknir sínar og viðhorf, eða kvikukreddu gleraugu hans sem hann sér heiminn í gegnum með.

Því miður hefur Dalrymple, auk margra annarra vísindamanna á sérsviði hans, eytt lífi sínu á bak við hulu hinna myrku tíma vísindanna, blindaðir af eigin dagskrá og röngum skilningi á bæði mismuninum og því sem er sameiginlegt á milli trúarbragða og vísinda. Dalrymple heldur áfram:

Það er nú almennt skilið að trúarbrögð og vísindi eru aðskilin svið vitsmunalegrar viðleitni sem bæta hvor annan upp, sérhvert í stakk búið að spyrja og leita svara við nokkuð mismunandi gerða spurninga um mannkynið, náttúruna og alheiminn. (The Age of the Earth: G. Brent Dalrymple, Stanford University Press, 1991, bls. 18).

En eru ekki trúarbrögð og vísindi bæði að leita svara við þessum spurningum:

Þau eru í raun bæði að leita svara við sömu spurningunum, sem rengir staðhæfingu Dalrymples um að trúarbrögð og vísindi séu að leita svara við „nokkuð mismunandi gerða spurninga“. Sérfræðingar í tímatalsfræði jarðarinnar í nútíma vísindum eru oft í minnihluta á móti skoðun almennings um aldur, þannig að þeir reyna að aðgreina sannleika sem fundinn er í trúarbrögðum og í vísindum, líkt og að útgáfa nútíma vísinda sé sú réttari af þeim báðum. Hins vegar er sannleikur – alveg sama hvar hann er að finna – óbreytanlegur og óháður uppruna sínum. Þetta er einmitt meginþáttur sannleikans sem vantar nokkuð oft í vitsmunalegri vinnu nútíma vísinda.

Í allri sanngirni, þá langar Dalrymple og starfsfélagar hans, ásamt flestum rannsakendum, að finna sannleikann, en dagskráin þeirra hefur myrkrað sýn þeirra og takmarkað þá möguleika sem þeir sjá og stundum vita þeir ekki hvernig eða hvar eigi að finna sannleikann. Til eru þó nokkur dæmi, þar sem UM hefur sýnt að sköpunarhyggja í hinum hefðbundnum skilningi er langt frá því að vera „bull“. Enn eru margir óskrifaðir kaflar og til er flóð vísbendinga sem á eftir að skoða, en ljós sannleikans sem vantar í nútíma rannsóknarstofum, vísvitandi eða ekki, er ástæðan fyrir því að hinu augljósa er oft hunsað.