Röð vatnsgíga á Mars

Myndir frá geimfarinu Mars Express sem teknar voru af ESA (Geimvísindastofnun Evrópu) sýna fyrirbæri á yfirborði Mars í ótrúlegum smáatriðum. Rannsakendur líta á næstum því alla gíga himintunglanna sem árekstrargíga en myndir á borð við þessa hér að ofan eru ruglandi fyrir þá sem hallast að árekstrarkenningunni, vegna þess að jafnvel þótt hringlaga dældir líkjast svokölluðum árekstrargígum á öðrum stöðum á Mars og öðrum hnöttum, þá eru gígarnir og dældirnar raðaðar í línu í kringum fjallstinda. Þeir eru greinilega ekki árekstrargígar. Ef til vill til að aðgreina gígana, vísa rannsakendur í þessar dældir eða „gíga“ sem „holuraðir“.

Holuraðir, röð hringlaga dælda sem eru talin hafa myndast þegar yfirborðið hrynur niður, eru einnig sjáanleg á litmyndinni. (Heimasíða ESA).

Orðið „hola“ er almennt notað til að lýsa litlum dældum en þessar „holur“ geta verið margir kílómetrar í þvermál og þess vegna er orðið „hola“ léleg lýsing á dældunum, enda lýsir orðið ekki réttilega eðli þessara dælda. Sprungur einar og sér hafa aldrei sýnt að geta myndað slíkar raðir dælda. Röð vatnsgíga myndast við vatnsrof undir yfirborðinu sem fylgja sprungum. Dæmi um þetta má sjá á mynd hér til vinstri úr bloggfærslunni Vatnsgígar. Það er því betra að kalla þessi fyrirbæri röð vatnsgíga.

Athugasemdir

[Trausti Rafn Björnsson (IP-tala skráð) 13.2.2018 kl. 13:01]

Þessi kenning "makes more sence" en aðrar kenningar. Við munum koma til með að staðfesta þessa kenningu í framtíðinni. 

[Kolbrún Katla Jónsdóttir (IP-tala skráð) 13.2.2018 kl. 13:05]

Á myndunum líta "holurnar" út fyrir að vera dældir, eru þetta samt sem áður holur?

[Gabríel Werner Guðmundsson (IP-tala skráð) 13.2.2018 kl. 13:09]

Það getur vel verið að þessi "Vatnsgíga" kenning sé rétt og hún er góð og gild, að minnsta kosti hljómar hún rökrétt og hafa vísindi alveg sýnt fram á að þeit gætu hafa átt eitthvað með vatn að gera á mars. Hvernig þessir gígar hafa myndast er þó ekki gott að segja en möguleiki er hvort þeir smitist út frá hver öðrum? Gæti einn gígur myndað annan gíg og svo framveigis. Ég held að við eigum eftir að finna betra svar við þessum kenningum sem gefa okkur meira grænt ljós á þessa gíga á Mars.

[Valberg Halldórsson (IP-tala skráð) 13.2.2018 kl. 13:11]

Þessi færsla er svo stutt að ég veit ekki hvað skal segja. En hún hefði getað verið skrifuð ásamt fyrri færslunni um vatnsplánetuna Mars. Áhugavert er þó að þetta séu mögulega dældir sem hafa myndast við það að jörðin hryngji niður. Ætli það séu hellar undir yfirborði plánetunar? 

[Ýmir Atlason (IP-tala skráð) 13.2.2018 kl. 13:13]

það er alveg góð kenning en ég er ekki sámmála neinu fyrr en það eru komnar betri kenningar eða staðreindir. 

[Hugi Snær (IP-tala skráð) 13.2.2018 kl. 13:15]

Þessar myndir eru mjög sannfærandi. Þetta var fróðleg grein líka, vissi ekki að þessir gígar væru svona stórir.

[Harpa Rós Jónsdóttir (IP-tala skráð) 13.2.2018 kl. 13:16]

Góð kenning og held hún getur verið alveg jafn líkleg og sú næsta en vil ekki taka neina stöðu eða vera sammála neinu fyrr en við erum komin með góðar og áræðanlegar heimildir og sannarnir. 

[Soley Albertsdottir (IP-tala skráð) 13.2.2018 kl. 13:17]

Áhugaverð grein, gaman að læra um uppruna vatns á öðrum plánetum, líka áhugavert hvað vatnsgígar eru líkir árekstursgígum.

[Bjarki Óskarsson (IP-tala skráð) 13.2.2018 kl. 13:19]

Mjög stutt grein og erfitt að segja eitthvað. Þetta er góð kenning og verður gaman að fá staðfestingar í framtíðinni hvort þetta sé satt.

[Gunnar Ingi Guðjónsson (IP-tala skráð) 13.2.2018 kl. 13:19]

Ég sé nú að árekstrarkenningin á ekki mikið við Mars. Það er aðallega vatnið og vatns-sameindin sem er að móta og breyta reikistjörnuna. Það ætti að vera mögulegt að finna miklu meira af vatni(höf?) í kjarnanum hjá Mars.

[Sigurður Rafn (IP-tala skráð) 13.2.2018 kl. 13:23]

Þessi færsla sýnir að það er eiginlega búið að sanna vatnsstreymis kenninguna á móti loftsteina kenninguna sem er mjög mikilvægt en maður getur samt ekki alveg sagt að loftsteina kenninginn er föls strax.

[Stefan Hermundsson (IP-tala skráð) 13.2.2018 kl. 13:27]

Það er áhugavert að vita að á Mars er ekki mikið miðað við árekstrarkenninguna, heldur að á Mars hefði verið mjög mikið af vatni sem myndaði þessar ,,holur'' eða vatnsgíga. Ef maður gæti farið dýpri undir yfirborð Mars væri sennilega mikil spor um vatn, ef þessi kenning er rétt..

[Heiðrún Anna Hlynsdóttir (IP-tala skráð) 13.2.2018 kl. 13:28]

Mjög sannfærandi og trúverðug kenning, líklegt að þetta sé rétt en gæti alveg verið að þessir gígar væru eitthvað allt annað. 

[Logi Jökulsson (IP-tala skráð) 13.2.2018 kl. 13:28]

Rannsóknir og kannanir á yfirborði Mars hafa sýnt fram á það að sjáfarhöf hafi líklegast verið á Mars. Það er möguleiki að enn sé hægt að finna vatn undir jarveginum sem ekki hefur sprungið upp og myndað vatnsgíga strax. Það er allanvega mjög ólíklegt að þetta séu allt árektrargígar en ég held að kvika gæti vetið ástæða þessara dælda líka. Þessi röð af dældum gætu verið eftir möttulstróka sem lækkuðu eða sloknuðu. Það er erfitt að skilja hvernig vökvar í þessu magni og rof haga sér í svo litlu þyngdarafli.

[Berglind (IP-tala skráð) 15.2.2018 kl. 17:14]

Skemmtileg kenning. Vonandi kemur staðfesting um það. Því annars er spennandi hvernig annars það hafi gerst.

[Borgar Ben (IP-tala skráð) 15.2.2018 kl. 21:37]

Stutt og flott grein. Mjög sannfærandi kennig og myndir. Bíð spenntur eftir því að vita hvort einhvað sé til í þessari kennignu.

[Gylfi þór Ósvaldsson (IP-tala skráð) 15.2.2018 kl. 22:58]

Ég er ekki alveg með á nótunum um hvað þetta á að lýsa en ég ætla bara að bíða og sjá hvort þessi kenning er rétt eða röng, annars góð og stutt grein.

[Koichi Takano (IP-tala skráð) 16.2.2018 kl. 09:45]

Mig langar að sjá að hvernig Mars virtist þegar það er vatn til á Mars. Staðreyndin sem það var vatn til á Mars er mjög áhugabert og lætur mig hugsa hvernig fallegt Mars var.

[Steinunn Ingibjörg (IP-tala skráð) 16.2.2018 kl. 09:53]

Áhugavert. Bíð eftir fleiri útskýringum og kenningum, svolítið stutt grein um nánast sama efni og það fyrra, svo erfitt er að koma með öðruvísi eða betri athugasemd.

[Alexandra Diljá (IP-tala skráð) 18.2.2018 kl. 16:27]

Þetta er svolítið stutt grein en með góða kenningu. Það væri gaman að fá að vita hvort kenningin sé rétt. 

[Lilja Ragnarsdóttir (IP-tala skráð) 18.2.2018 kl. 23:46]

Áhugaverð grein og kenning. Þessar holur eða röð vatnsgíga eru frekar furðulegar og það er spurning hvernig þeir hafi myndast, það verður gaman að sjá þegar vísindamenn uppgotva meira um þá.

[Samúel Guðmundsson (IP-tala skráð) 18.2.2019 kl. 13:56]

Ég veit ekki nóg um gíga til að vega og meta hvorn kenningin sé áreiðanlegri. Ég þyrfti að kynna mér það betur. Hins vegar er flott að sjá fólk koma með aðrar hugmyndir en þær sem eru vinsælastar.

[Halla Helgadóttir (IP-tala skráð) 18.2.2019 kl. 14:23]

Flott og stutt grein sem talar um allt það helsta um vatnsgíga. Fyrst að þessar holuraðir eiga að hafa myndast þegar yfirborðið hrinur niður, þá hlítur að vera einhverskonar hellar eða eldvirkni undir yfirborði Mars. Vísindamenn hafa komið með ýmsar kenningar um þetta. 

[Halla Helgadóttir (IP-tala skráð) 18.2.2019 kl. 14:39]

Finnst þessar raðir af vatnsgígum svo flottar þegar horft er á þær af loftmyndum. Skil ekki hvernig þetta myndast í þessar raðir í stað þess að dreifast tilviljunarkennt um yfirborðið. 

[Hekla Rún Harðardóttir (IP-tala skráð) 19.2.2019 kl. 14:36]

Góð kenning en mér finnst greinin hinsvegar aðeins of stutt og væri ég til að fá betri og nánari útskýringar.