Vísindi hnattrænnar hlýnunar – Ein stór mistök

Því miður er staðhæfing Gores um 6 metra hækkun sjávarmáls ekki einu mistökin þegar kemur að vísindum um ‚hnattræna hlýnun‘. Annað dæmi kemur frá forstjóra Goddard stofnunarinnar fyrir geimrannsóknir NASA í grein í mars 2004 útgáfunni af Scientific American. Forstjórinn stendur fast á skoðun sinni að eina „ríkjandi málið“ í hnattrænni hlýnun væri – „breyting á sjávarmáli“:

Ríkjandi málið í hnattrænni hlýnun, að mínu mati, er breyting á sjávarmáli og spurningin um hversu hratt ísbreiður geta eyðst. (Defusing the Global Warming Time Bomb, James Hansen, Scientific American, mars 2004, bls. 73).

Þessi meðmælandi hnattrænnar hlýnunar gerir mikið mál úr mati IPCC um um aðeins „nokkra tugi sentimetra á 100 árum“ og honum finnst að við ættum að grípa til aðgerða. Hins vegar segir hann í síðustu setningunum í grein sinni:

Hámarks bráðnunarhraði eftir síðustu ísöld var viðvarandi bráðnun sem nam meira en 14.000 rúmkílómetra á ári – um það bil eins metra hækkun sjávarmáls á 20 ára fresti, sem viðhélst í nokkrar aldir. (Defusing the Global Warming Time Bomb, James Hansen, Scientific American, mars 2004, bls. 73).

Hinn hrópandi kjarni málsins hjá rannsakandanum hvað varðar hnattæna hlýnun, er að sjávarmál voru að hækka – langt fyrir tíma nútíma mannsins – á hraðanum einn metra á 20 ára fresti. Greinilega er hækkun sjávarmáls fyrir tíma mannsins algerlega náttúruleg! Hvernig er hægt að segja að maðurinn sé að valda hækkun sjávarmáls á sama tíma og það sé langtíma náttúrulegt fyrirbæri sem átti sér stað á miklu meiri hraða en er að gerast í dag?

Þar að auki viðurkenna nútíma loftslagsfræðingar að þeir vita ekki hvað olli síðustu ‚ísöld‘, né geta þeir bent á orsakir fyrir þeirri hlýnun sem síðan bræddi ísinn.

Það eru miklu fleiri villur í vísindunum um hnattræna hlýnun en hægt er að gera grein fyrir hér, en þær sem einblína á móðursýkina um ‚hækkun sjávarmáls‘ eru sérstaklega sláandi. Ein slík kemur frá Robin Bell, rannsakanda við Columbia háskólanum, í grein í Scientific American frá 2008:

Gnægð fljótandi vatns sem nýverið hefur verið uppgötvað undir stóru ísbreiðum jarðarinnar gæti aukið veikingaráhrif hnattrænnar hlýnunar á ísinn. Síðan, jafnvel án bráðnunar, gæti ísinn runnið í sjóinn og hækkað sjávarmálið hörmulega. (The Unquiet Ice, Robin E. Bell, Scientific American, febrúar 2008, bls. 60).

Í fljótu bragði virðist þessi staðhæfing einföld – ís fellur í vatn og vatnsborðið rís, en ef við lítum á það nánar, þá er villan augljós. Í næstu mynd hér að neðan er dæmi Bells sýnt með þremur vatnsglösum. Hún útskýrði að hið „hnattræna sjávarmál hækkar á sama hátt“ og vatnið gerir í glösunum:

Vatnsborðið í vinstra glasinu rís þegar ísi er bætt við (miðja). Þegar ísinn bráðnar, helst vatnsborðið óbreytt (til hægri). Hnattrænt sjávarmál hækkar á sama hátt og ís sem rennur af landi og í sjóinn. (The Unquiet Ice, Robin E. Bell, Scientific American, febrúar 2008, bls. 60).

En rannsakandinn gleymdi einum þýðingarmiklum hluta í sýnidæminu – meginlandinu!

Sá háttur sem sýnidæmið hefði átt að gefa, er sýnt hægra megin á myndinni, sem sýnir skál með vatni með fljótandi vikurstein sem stendur fyrir meginlöndin. Að bæta við ís, eða enn sniðugra, að láta ís renna af vikursteininum og í vatnið (sem lýsir ísi sem rennur í sjóinn), sýnir hvað myndi gerast.

Að bæta vatni í baðkeri þýðir aldrei að vatnsborðið á fljótandi gúmmíöndinni hækkar, né gerir það vatn úr bráðnuðum jökulís við meginlöndin. Það þarf engan vísindamann til að svara þessari spurningu, þannig að hvers vegna hafa þeir yfirsést hið einfalda svar? Hafa ber einnig í huga að ís norðurpólsins er nú þegar í sjónum og bráðnum hans getur ekki þýtt neitt um breytingu á sjávarmáli.

En fyrst þurfum við að skilja það sem jarðfræðingar vita – að meginlöndin „fljóta“, og að þau hafa þann eiginleika að rísa og sökkva; þetta er kallað „flotjafnvægi“:

Hugmyndin að meginlöndin eru eðlisléttari en möttullinn og fljóta ofan á honum, eins og björgunarvesti eða ísjaki sem flýtur á hafinu, er lögmál flotjafnvægis. (Understanding Earth – önnur útgáfa: Frank Press, Raymond Siever, W. H. Freeman and Company, 1998, bls. 490).

Flotjafnvægi hefur verið sannað með beinum mælingum og þessi hugmynd hefur áður verið sýnd í vatnsplánetulíkaninu, sem sýndi bréfklemmu úr málmi „fljótandi“ á vatni vegna yfirborðsspennu (hér að neðan skal sýnt Youtube myndband af krökkum að gera svipaða tilraun). Til eru rauntíma sannanir úr meginlöndunum, eins og greint var frá í maí 2009 um hraðasta rísandi landsvæði heimsins:

Hnattræn hlýnun kallar fram myndir af hækkandi sjó sem ógna strandsvæði. En í Juneau [Alaska], eins og nánast hvergi annars staðar í heiminum, hafa loftslagsbreytingar öfug áhrif: Þegar jöklar bráðna hér, rís landið, sem orsakar sjóinn til að hörfa.

Morgan DeBoer landeigandi opnaði níu hola golfvöll við mynni Jökulflóa [Glacier Bay] árið 1988, á landi sem var undir vatni þegar fjölskylda hans settist hér að fyrir 50 árum.

‚Hæstu flóð ársins myndu koma þangað þar sem innkeyrslan mín er nú‘, sagði hr. DeBoer.

Nú, þegar háflæðislínan hefur hörfað enn lengra, íhugar hann að bæta við öðrum níu holum.

‚Það heldur bara áfram að rísa‘, sagði hann.

Í Gustavus, þar sem eign hr. DeBoers er staðsett, rís landið nánast þrjár tommur [8 cm] á ári, sagði Dr. Molnia, sem gerir það að ‚hraðast hækkandi stað Norður-Ameríku.‘ (New York Times).

Hér sjáum við landmassa meginlands hegða sér eins og skip: Bætum við farmi og skipið mun byrja að sökkva niður í vatnið, fjarlægum farminn og skipið rís, alveg eins og landið í Alaska er að gera. Það sem virðist auðvelt, er það ekki fyrir jarðfræðinga. Fyrir þá:

Jarðfræðin er flókin… (New York Times).

Jarðfræðin er „flókin“ þeim sem halda að vökvinn sá sem meginlöndin eru að fljóta á sé kvika, en sá stutti tími þar sem meginlöndin afturkastast, oft innan daga, passar ekki í seigfljótandi kvikukenningunni.

Myndin hér að ofan sýnir flotjafnvægi á fljótandi ísjaka. Að fjarlægja ís úr jakanum veldur ekki hækkun á sjávarborði á hliðinni, heldur rís jakinn einfaldlega eins og skip sem losar farm sinn. Með því að gera sér grein fyrir breidd meginlandsflekanna miðað við þykkt þeirra, sem hægt er að líkja við húð á epli, þá flýtur hinn víði en þunni landmassi auðveldlega. Líkt og með bréfklemmu, gegnir yfirborðsspenna mikilvægu hlutverki, enda fljóta hinar eðlisþungu en þunnu meginlönd ofan á vatni undir jarðskorpunni. Eftir að hafa gert sér grein fyrir því að það er engin kvika, og að eplahúð-þunnu meginlöndin eru að fljóta á vatni í stað fyrir kviku, þá er fullkomið vit í landrisinu í Alaska og í því að hækkun sjávarmáls sé ekki til.

Athugasemdir

[Guðmundur Jónsson, 30.1.2020 kl. 14:13]

Yfirborðspenna í vökva er tengd stærð mólikúlsins sem vökvinn er úr og getur því aldrei verið marktæk á svona skala.

https://www.youtube.com/watch?v=zMzqiAuOSz0

Hér er tólf ára gamlt blogg sem ég skrifaði um svipaða hluti.

https://mummij.blog.is/blog/mummij/entry/529327/