Falskenningin um 4,5 milljarða ára aldur jarðarinnar

Um árþúsundamótin gaf Scientific American út grein undir heitinu Revolutions in Science, sem var hugleiðing um ein hinna mikilvægustu og sígildu uppgötvun sem breytti heimi nútíma vísinda. Um er að ræða verk Clair C. Pattersons:

Árið 1953 notaði hið sígilda verk Clair C. Pattersons, frá California Institute of Technology, úran-blý klukkuna til að koma aldrinum 4,55 milljarðar ár fyrir jörðina í gildi ásamt mörgum af þeim loftsteinum sem mynduðu hana. (Revolutions in Science – The Evoultion of the Earth: Claude J. Allegre og Stephen H. Schneider, Scientific American, 1999, bls. 6).

Patterson fékk heiðurinn af því að þróa núverandi viðurkenndan aldur jarðarinnar, eða 4,5 milljarða ára. Aldur jarðarinnar frá Patterson var viðurkenndur sem ‚afdráttarlaus aldur‘ og hefur haldist nánast samkeppnislaus síðan á níunda áratug 20. aldar. En vísindakenningin sem hefur verið allsráðandi í heimi tímatalsfræði jarðarinnar í hálfa öld, er lítil í samanburði við sumar kenningar nútíma vísinda. Annar vísindamaður kemur fyrir í sögunni um 4,5 milljarðar ára aldur jarðarinnar, einhver sem hafði öll ráð í hendi sér á bak við tjöldin fyrir Patterson. Þetta var leiðbeinandi Clair Pattersons, Harrison Brown. Brown og starfsfélagar hans höfðu átt þá hugmynd að aldursgreina jörðina með loftsteinum. Patterson flaut upphaflega með upp á gamnið en gaf bráðlega út sína fræga grein árið 1956 þar sem hann lýsti í grófum dráttum hinum 4,5 milljarða ára aldur jarðarinnar. Í þessari grein sem hét Age of meteorites and the earth, gefin út í tímaritinu Geochimica et Cosmochimica Acta, stóð m.a. þetta:

Nákvæmasti aldur loftsteina er ákvarðaður með því að gera fyrst ráð fyrir því að loftsteinar séu safn úran-blý kerfa með ákveðna eiginleika og með því að reikna síðan aldur þessa safns úr athuguðu mynstri á blýinu. (Age of meteorites and the earth, Clair Patterson, Geochimica et Cosmochimica Acta, 1956, Vol. 10, bls. 230).

Hér sjáum við að mat Pattersons er grundvallað á því að gert var ráð fyrir að loftsteinar hafi úran-blý „kerfi“. Þetta var sú fyrsta af mörgum röngum forsendum og eins og við munum sjá úr tímaritsgrein frá 1972, þá eru „allar sígildar túlkanir á samsætagögnum blýs vafamál og að mat á aldri jarðarinnar með geislunarmælingum eru í hættu.“ Reyndar hunsar mat nútímans á loftsteinum í dag úran-blý aldursákvörunina algerlega, vegna þess að það sem Patterson gerði ráð fyrir um úran og blý í loftsteinum var rangt.

Patterson greindi frá forsendum sínum í sinni þýðingarmikilli grein frá 1956, en þær allar sýndu sig síðar sem rangar:

Eftirfarandi var gert ráð fyrir varðandi loftsteina: þeir mynduðust á sama tíma; þeir voru til í einangruðu og lokuðu kerfi; þeir innihéldu upphaflega blý með sömu samsetningu samsæta; þeir innihalda úran sem hefur sömu samsetningu samsæta eins og jörðin. (Age of meteorites and the earth, Clair Patterson, Geochimica et Cosmochimica Acta, 1956, Vol. 10, bls. 230).

Árið eftir að grein Pattersons Age of meteorites and the earth var birt, gaf leiðbeinandi hans, Harrison Brown, út frásögn í apríl 1957 eintaki af Scientific American um hvernig Patterson reiknaði aldur jarðarinnar:

Loksins, sex árum síðar, eftir að blýlausa rannsóknarstofa okkar var byggð við California Institute of Technology, tókst Patterson að einangra blý frá Canyon Diablo loftsteinum, sem sprengdi hinn fræga loftsteinagíg í Arizona. Þetta var hið mesta afreksverk í efnafræði af Pattersons hálfu, vegna þess að magn blýs í ástandi málms í þeim loftsteini var aðeins einn partur af þremur milljónum. Síðar einangraði hann blý úr súlfíð ástandinu í sama loftsteini og í öðrum loftsteini sem fannst í Henbury, Ástralíu.

Öll þessara þriggja blýsýna höfðu um það bil sömu samsetningu samsæta. Það var greinilegt að þessi blýmyndun við geislun var miklu minni – og þar með sennilega miklu eldri – heldur en það sem áður hafði fundist á jörðinni. Hlutfall blýs 206 á móti blýi 204 í einu sýni var aðeins 9,41 til 1. Með því að gera ráð fyrir að sýnin raunverulega séu upphaflega blý, reiknuðum við aldur jarðarinnar sem 4,5 milljarðar ára. (The Age Of The Solar System, Harrison Brown, Scientific American, apríl 1957, Vol. 196, bls. 89).

Það var eitt áberandi vandamál við að gera ráð fyrir að sýnin „raunverulega séu upphaflega blý“: Voru járnsteinarnir úr gígunum í Arizona og í Henbury, Ástralíu raunverulega úr geimnum?

Aðferð Browns, Pattersons og allra annarra nútíma vísindamanna til að reikna 4,5 milljarða ára aldur jarðarinnar (stærð álitin sem „alger“ aldur jarðar) var byggð á „loftsteinum“ sem voru ekki loftsteinar.

Uppgötvanirnar um sanna eðli gíga og járnútkasti þeirra í undirkafla 7.8 til 7.12 er stórbrotnar. Þær umbylta ekki bara jarðvísindum með því að leggja af mörkum hvernig plánetur og tungl mynduðust, heldur rífa þær algerlega jarðfræðilega tímakvarðann niður, ásamt aldri jarðarinnar og annarra pláneta.

Gjörvalli vísindaheimurinn í dag hefði aldrei getað ímyndað sér að ‚árekstrargígarnir‘ í Arizona og í Ástralíu, sem notaðir voru til að reikna út aldur jarðarinnar og sólkerfisins, eru ekki árekstrargígar!