Hvernig nútíma vísindi misreiknaðist aldur jarðarinnar

Chris Turney er jarðfræðingur og höfundur bókarinnar frá 2006, Bones, Rocks, and Stars, the Science of When Things Happend. Turner greinir frá því að fyrir 18. öld hafi mannkynssagan verið staðallinn og var hún viðurkennd af nær öllum. Tími endurreisnarinnar dró að sér fræðimenn sem leituðu í fornritum og rannsökuðu efnisheiminn með stærðfræði og vísindum.

Þetta var tímabil upplýsingu þar sem mörgum röngum hefðum og falshugmyndum var kastað burt. Engu að síður hófu sumir evrópskir rannsakendur á þessum tíma framfara breytinga að hafna þeim hætti sem fornaldarsagan lýsti fortíðinni. Þeir hófu að leita að áþreifanlegum sönnunum sem myndi styðja þá hugmynd að jörðin væri miklu eldri en í hinni skráðri sögu.

Turney útskýrir hvernig kæling jarðarinnar (ein aðferð til að meta aldur í töflunni yfir sögu aldursákvörðunar) var fyrst notuð til að komast að aldrinum „75.000 ár“:

Líklega einn af frægustum andstæðingum var Frakkinn Georges-Luis Leclerc, einnig þekktur sem Comte de Buffon. Hann gerði tilraunir á innri hita jarðarinnar og á þeim kólnunarhraða sem væri nauðsynlegur til að kæla bráðnaða plánetu niður í það hitastig sem við höfum í dag. Það var löngu vitað að því dýpra maður færi, því heitara yrði það. Buffon notaði þessa athugun og eigin tilraunir á kólnunarhraða rauðglóandi járnkúlu til að reikna aldur upp á 75.000 ár. (Bones, Rocks and Stars, The Science of When Things Happened: Chris Turney, Macmillan, 2006, bls. 149).

Í UM er það sem „var löngu vitað“ nú litið á sem falskenningu. Engu að síður beittu sumir rannsakendur frá 19. öld sér fyrir „takmarkalausum tíma“, á meðan aðrir, eins og Kelvin lávarður, leituðust við að koma á reglu á vandamálinu um aldur jarðarinnar. Turney heldur áfram:

Vegna einhverrar óvissu í aðferð sinni og hlutum sem hann taldi sem víst, lagði Kelvin fram gróflega vídd í aldri jarðarinnar á milli 20 og 400 milljónir ára, með 98 milljónir ár sem reiknað meðaltal. Niðurstaða Kelvins: jarðfræðingar ættu að færa sig frá hinum næstum takmarkalausum tíma sem Hutton lagði til.

Á næstu 40 árum, þegar ný gögn voru öfluð um hitastig jarðarinnar, endurskoðaði Kelvin aldursmatið sitt reglulega, venjulega niður á við. Árið 1876 var hann í mesta lagi 76 milljónir ár og árið 1897 var aldurinn nær því að vera 20 milljónir ára. (Bones, Rocks and Stars, The Science of When Things Happened: Chris Turney, Macmillan, 2006, bls. 151).

Jafnvel þótt Kelvin leit á jörðina sem kvikuplánetu, ollu „ný gögn“ því að hann lækkaði aldursmatið sitt, en það var ekki vinsælt af einni mikilvægri ástæðu – nýja kenningin um þróun þurfti meiri tíma. Þetta var „vandamál“ og Charles Darwin hélt að hann gæti lagað það:

Vandamálið var að á miðri nítjándu öld þurfti Charles Darwin að rökstyðja það sem honum fannst réttmætur tími til að leyfa þróun til að framkalla þann aragrúa af lífsformi sem við höfum í dag. Enginn vissi í þá daga hvað ‚réttmætur tími‘ væri langur. Í fyrstu útgáfunni af Uppruni tegundanna frá árinu 1859 villtist Darwin inn í bitrar deilur: hann notaði hraðann á rofi í Weald í Suður-Englandi sem viðmið. Hann gerði sér grein fyrir að norður- og suðurhluti kalkhæðanna  mynduðu eitt sinn einn samfelldan kalkstöpul og áleit að það tók líklega 306.662.400 ár, ‚eða segjum þrjú hundruð milljón ár‘,  að ná sinni núverandi mynd. (Bones, Rocks and Stars, The Science of When Things Happened: Chris Turney, Macmillan, 2006, bls. 149).

Darwin og síðari þróunarsinnar komu aldrei með raunverulegar og áþreifanlegar sannanir fyrir því að þróun eigi sér í raun stað, en á þeim tíma var Darwin sannfærður um að það hljóti að vera til hæfilegur tími fyrir hana til að gerast. Darwin reyndi að sanna þetta með því að skilgreina „hraða á rofi“ sem síðar sýndi sig sem rangur. 300 milljón ára rof Darwins var einfaldlega ágiskun til að rökstyðja mál sitt.

Til að sanna jörð sem gamla án rofs, sneru vísindamenn sér að þeirri ályktun að „jörðin átti sitt upphaf sem bráðinn hnöttur“, upphitaður af „geislavirkum efnum“:

Í þeirri trú að jörðin hafi átt sitt upphaf sem bráðinn hnöttur, reiknaði Kelvin þann nauðsynlega tíma fyrir hana til að kólna niður í núverandi ástand með einungis bráðnaðan kjarna. Kelvin ákvarðaði að lokum aldur jarðarinnar sem aðeins 20 milljónir ár. Svo lár aldur virtist ómögulegur fyrir flesta jarðfræðinga og mannfræðinga á dögum Kelvins.

Það sýndi sig að Kelvin hafði ekki tekið tillit til viðbótar hitauppsprettunnar sem ekki var skilin til fulls á hans dögum; þ.e. hitans sem hitar upp innra berg jarðarinnar, sem kemur til vegna geislavirkra efna sem er innilokað undir yfirborðinu. (Marvels and Mysteries of The World Around Us: General Consultant: Rhodes W. Fairbridge, Professor Of Geology, Columbia University, The Reader’s Digest Association, Inc., 1972, bls. 18-19).

Þó svo að Kelvin hafi kannski ekki skilið notkun geislavirkni, þá hafa nútíma vísindi einnig yfirsést nokkra mikilvæga punkta. Það er ekki til nein bein sönnun fyrir innilokaða geislavirkni undir jarðskorpunni. Hvorki eldgos í dag né hraunflæði fyrri eða síðari tíma er geislavirkt.