Uppruni steingervinga

Næstu færslur fjalla um hvernig náttúrulegir steingervingar myndast. Steinrunaferlið mun vera kynnt hér í smáatriðum og margir þættir ferlisins á ákveðnum steingervingum munu vera ræddir. Einkum verður uppruni steingervða trjáa skoðaður vandlega, þar sem þau eru svo algeng í steingervingaskrá jarðarinnar. Sú saga gegnir mikilvægu hlutverki í skilningi okkar á því hvernig steingervingar myndast.

Nokkur dæmi munu hjálpa við að koma uppruna steingervinga á fót: Standandi steingervðu trén í Yellowstone, ormétinn viður, steingervð tré með málmgrýti og ómótmælanlega sönnunin á steingervingum. Þessi undirkafli lýkur með hinum þremur grundvallar steinrunaferlum sem hjálpar að setja á fót ramman að steingervingalíkaninu í stærri skilningi, sem tekur tillit til ferla kísilruna, kölkunar og kolunar.

Gervisteingervingar

Kaflinn um falskenninguna um steingervinga útskýrði hvers vegna núverandi kenningar um steinruna í nútíma vísindum séu rangar. Til þess að skilja hvað steingervingar raunverulega eru, þá hjálpar það að vita hvað þeir eru ekki.

Fremst á myndinni hér að ofan sést hvernig þurrkaður banani er varðveittur vegna þess að allur raki var fjarlægður úr honum. Bananinn í bakgrunninum er ekki varðveittur en munurinn liggur í því að búið er að fjarlægja vatn úr sneiðunum áður en hrörnun gat átt sér stað. Þegar bananar falla af tré í náttúrunni, þá varðveitast þeir ekki. Aðeins sérstakt varðveisluferli mun gera bananasneiðarnar geymsluþolnar. Ferlið gæti innihaldið að dýfa sneiðarnar í sítrónusafa og sykurvatn áður en þær eru settar í þurrkara. Þetta hjálpar að viðhalda litnum og innsiglar efnið þannig að það hrörnar ekki í nokkur ár. Ef hins vegar vatni sé bætt í bananaflögurnar, þá byrja þær að hrörna samstundis og missa útlit sitt sem bananasneiðar. Bananaflögur eru klárlega ekki steingervingar. UM skilgreiningin á steingervingi er að hluturinn verður að verið varðveittur náttúrulega í allsherjar flóðinu (venjulega myndast steindir) áður en hægt sé að líta á hann sem ‚steingerving‘. Til að skýra þetta enn frekar, þá getur lífvera steinrunnið í vaþrývarma á hafsbotni í dag (eða eins og við munum sjá brátt, í rannsóknarstofu), en til þess að verða að raunverulegum ‚steingervingi‘ eins og það er notað í UM, verður það að vera fornt. Þess vegna eru náttúrulegir steingervingar þau eintök sem eru tengd tímabili allsherjar flóðsins.

Myndin hér að ofan sýnir tvær myndir af gervisteingervingum sem mynduðust í nútíma steinsteypu. Laufblaðið og fuglasporin mynduðust á gangstétt og sýnir hvernig gervisteingervingar myndast. Gervisteingervingur er far eftir lífveru sem umbreyttist í stein á ónáttúrulegan hátt. Að sjálfsögðu er steinsteypan sem þessir gervisteingervingar mynduðust í, ekki að finna í náttúrunni. Þetta er ástæðan fyrir því að við finnum ekki slík fuglaspor eða far eftir laufblað varðveitast á náttúrulegan hátt í dag.

Til að skilja réttan uppruna á náttúrlegum steingervingum, þá verðum við að snúa okkur að dæmum í náttúrunni þar sem varðveisla hefur átt sér stað, og fylgja því síðan eftir hvernig hin varðveitta lífvera umbreyttist í steind.